Dvadeset godina nakon dolaska železnice u Novi Sad, prostor prve železničke stanice na Limanu nije više mogao opslužiti i teretni i putnički saobraćaj, kao i veliki broj parnih lokomotiva. U skladu sa tim, doneta je odluka da se teretna stanica i ložionica dislociraju na današnju lokaciju. Praktično depo, koji je napravljen 1912. godine od strane grada Novog Sada i tadašnjeg velikog vlasnika zemljišta Đorđa Dunđerskog za servis i održavanje parnih lokomotiva, kao i za velike količine masovnih roba koje su počele da pristižu u Novi Sad, formirao se u jedan veliki kompleks. Celina je imala teretnu stanicu, sa dvadesetak koloseka, koja je mogla da primi velike količine roba i da servisira veliki broj voznih srestava. Treba imati u vidu da je već početkom 20 veka, na tom prostoru servisirano dnevno između 70 i 100 parnih lokomotiva, a na teretnoj stanici je bio veliki broj teretnih vozova koji su bili ranžirani ili u prijemu ili u otpremi iz Novog Sada, koji se naglo razvijao. To je sve trajalo do 1964. godine, kada je napravljena nova trasa pruge kroz Novi Sad i tada je putnička stanica premeštena na lokaciju u severnom delu grada. Parne lokomotive su ukunute, a teretna stanica je funkcionisala do 1985. godine. Ložionica je nastavila sa svojim radom, ali sada sa servisiranjem teretnih i putničkih vagona, kao i električnih i dizel lokomotiva, sve do današnjeg dana.

Kao jedino industrijsko nasleđe u Novom Sadu, zaštićena je kao kulturno dobro i kao takvo ne prestaje da privlači svojom izvornom, ambijentalnom arhitekturom brojne umetnike, studente i predstavnike filmske industrije.

lozionica12

Samo tokom ove nedelje, prostor Ložionice posetilo je preko 100 studenata četvrte godine osnovnih i master studija na Departmanu za arhitekturu i urbanizam, Fakulteta tehničkih nauka, Univerziteta u Novom Sadu, u cilju snimanja postojećeg stanja kompleksa. Studenti će tokom letnjeg semestra 2020/21. školske godine istraživati postojeće stanje objekta i dati predlog njegove obnove, u skladu sa idejama i inicijativama Evropske godine železnice. Najbolja idejna rešenja revitalizacije ovog vrednog železničkog kompleksa biće prezentovana u okviru izložbe, čija je realizacija planirana kao deo programa Evropske prestonice kulture NS2022, na samoj lokaciji.

lozionica34